Het ontstaan van het kledingstuk pyjama
Een pyjama is een kledingstuk om in te slapen of in te luieren en dat gedragen wordt door mannen, vrouwen en kinderen. Pyjama’s kunnen eendelige of tweedelige kledingstukken zijn, maar bestaan altijd uit een loszittende broek van verschillende wijdte en lengte. Hoewel pyjama’s traditioneel gezien worden als praktische kledingstukken, zijn ze vaak een weerspiegeling van het modieuze silhouet en het beeld van de exotische ‘ander’ in de populaire verbeelding.
Het woord pyjama komt van het Hindi “pae jama” of “pai jama”, dat beenkledij (benen kledingstuk) betekent, en het gebruik ervan gaat terug tot het Ottomaanse Rijk. Alternatieve spellingen zijn o.a.: paejamas, paijamas, pyjama, en de afgekorte pj’s. Pyjama’s waren van oudsher losse onderbroeken of broeken die in de taille met een trekkoord of koord vastgebonden waren. Ze werden door beide seksen gedragen in India, Iran, Pakistan en Bangladesh. Pyjama’s konden ofwel nauwsluitend over het hele been zijn, of heel vol bij taille en knieën met strakheid bij kuiten en enkels. Ze werden meestal gedragen met een tuniek met ceintuur die tot de knieën reikte. Hoewel het woord Hindi is, komen soortgelijke kledingstukken voor in de traditionele klederdracht in het hele Midden- en Verre Oosten.
Pyjama’s werden door Europeanen overgenomen terwijl ze in deze landen verbleven, en mee teruggebracht als exotische lounge kleding. Hoewel het dragen van pyjama’s pas in de twintigste eeuw wijdverbreid was, werden ze al in de zeventiende eeuw toegeëigend als teken van status en wereldse kennis.
Pyjama’s als slaapkleding
Algemeen wordt aangenomen dat pyjama’s rond 1870 in de Westerse wereld geïntroduceerd werden, toen Britse kolonialen, die ze als alternatief voor het traditionele nachthemd hadden aangenomen, de praktijk voortzetten bij hun terugkeer. Tegen het eind van de negentiende eeuw werd de term pyjama gebruikt om een tweedelig kledingstuk aan te duiden: zowel de pyjama (broek) als het jasje-achtige bovenstuk dat erbij gedragen werd.
Tegen 1902 waren mannenpyjama’s algemeen verkrijgbaar naast meer traditionele nachthemden en waren ze verkrijgbaar in stoffen als flanel en madras en hadden ze hun exotische connotaties grotendeels verloren. Pyjama’s werden als modern beschouwd en geschikt voor een actieve levensstijl.
De gestroomlijnde mode tijdens de jaren 1920 hielp het dragen van een pyjama dames te populariseren. Terwijl pyjama’s voor mannen steevast van katoen, zijde of flanel gemaakt waren, waren de voorbeelden voor dames pyjama’s vaak van fel bedrukte zijde of rayon en afgezet met linten en kant. Vroege voorbeelden hadden een verhoogde of natuurlijke taille met volumineuze pijpen die bij de enkels samenkwamen in een “Turkse broek” stijl, terwijl latere voorbeelden rechte pijpen en afhangende tailles hadden; een weerspiegeling van het silhouet van de jaren 1920. De hele eeuw door zouden pyjama’s het modieuze ideaal blijven weerspiegelen. De film It Happened One Night uit 1934, waarin een scène voorkomt waarin Claudette Colbert een mannenpyjama draagt, hielp de mannenmode-achtige pyjama voor vrouwen te populariseren.
Ontstaan van de babydoll pyjama
Tegen de jaren 1940 droegen vrouwen een ‘shortie’ pyjama, die zich later zou ontwikkelen tot de ‘babydoll’ pyjama. De typische babydoll pyjama bestond uit een mouwloos smock-stijl bovenstukje met een franje aan de zoom, en een ballonbroekje met franje aan de beenopeningen. Tegen het midden van de jaren 1960 waren babydoll pyjama’s standaard zomernachtkleding voor miljoenen meisjes en vrouwen. De pyjama dames was dan ook in menig nachtkastje terug te vinden.
Uniseks pyjama’s
Met de populariteit van uniseks styling in de jaren 1970 werden pyjama’s vaak op mannenmode geïnspireerd. Getailleerde satijnen pyjama’s waren al populair sinds de jaren 1920, maar werden in deze periode herontdekt door zowel mannen als vrouwen. In dit decennium werden etnische stijlen, gebaseerd op de traditionele kleding van Vietnam en China, gedragen als antimode en een statement over de politieke opvattingen van de drager. Deze trend naar uniseks en etnisch blijft tot op de dag van vandaag bestaan en is vooral duidelijk in de damesmode, waar de scheiding tussen gekleed en ongekleed vervaagd is.
Pyjama als mode
Deze toegenomen informaliteit van kledij heeft de avondpyjama tot een hoofdbestanddeel van de moderne mode gemaakt, en de Aziatische invloed op ontwerpers als Ralph Lauren en Giorgio Armani heeft de grenzen tussen gekleed en ongekleed nog verder doen vervagen. Het is waarschijnlijk dat deze trend zich tot ver in de eenentwintigste eeuw zal voortzetten.
Bron: Pyjama dames
